SPQR: Antik Roma Tarihi, Kitap İncelemesi

Merhabalaar! Yine bir kitap incelemesi ile karşınızdayım. Bu yazıdaki kitabımız büyük bir umutla okusam da beklentilerimin tam da karşılanmadığı; belki de Roma denir denmez karşınıza çıkacak ilk kitap: Mary Beard'ın SPQR: Antik Roma Tarihi kitabı. Gelin beraber inceleyelim! Baştan söyleyeyim, Roma tarihini okumaya bu kitap ile başlamayın!

Öncelikle, Mary Beard'i tanıyalım. Kendisi özellikle Antik Roma alanında uzmanlaşmış bir ''classicist''. Yani klasik dönem ile uğraşan biri. Edebiyatı, medeniyeti, sanatı, dili... genel anlamıyla. Benim de sahip olmak istediğim ünvanlardan biri bu kesinlikle :D Beard hanım uzun yıllar çeşitli üniversitelerde eğitiimler görmüş ve eğitimler vermiş birisi. On İki Sezar, Kadın ve İktidar gibi kitapları da Türkçe'ye kazandırıldı. Bunlar dışında da İngilizce olarak Roma hakkında yazdığı pek çok kitap bulunuyor. Feminist düşünceleri ve aksiyonları ile tanındığını da söyleyelim, kendisi zamanında eğitim veren nadir hocalardan. 

Gelelim kitaba, SPQR gerçekten alanın önde gelen ve tutulan kitaplarından birisi. Yazar kitabı on iki bölüme ayırmış ve inanılmaz bir ton ile Roma tarihini, Roma'nın ilk bin yılını bizlere anlatmış. Roma'nın krallık dönemine değinmiş, Cumhuriyet oluşunu anlatmış, uzun uzun Cicero'dan bahsetmiş... (çünkü günümüze birçok kaydı gelen sayılı karakterlerden biri) Krallardan, imparatorlardan, senatolardan ve bazen hikayesinin günümüze nasıl geldiğine şaşırdığımız isimlerden söz etmiş. Roma'yı sadece imparatorları veya savaşları açısından değil, kültürü, toplumsal yaşamı, sivil olayları, ekonomisi, yeme içme kültürü, mimarisi ve yerleşim şekli gibi bir çok açıdan ele almış. 

Ben kitabın, antik Roma'yı bu şekilde katman katman dokumasından çok hoşlandım. Gerçekten de tüm basamakları ile içini görme imkanınız oluyor koca imparatorluğu. Bölgelerden, evlerin hangi katlarında kimlerin oturduğundan, insanların nerelerde neler yiyip içtiğinden haberiniz oluyor. Dönem insanının sadece yaşam koşullarını değil, yaşam şeklini gözünüzün önüne getiriyorsunuz.

Anlattıklarının yanı sıra anlatım şeklinden de ayrıca bahsetmeliyiz bence, çünkü Beard kesinlikle bizimle sohbet ediyor kitapta. Akademik bir dil kullanmıyor, değişik konulara, evlere, malikanelere girip çıkıyor sohbeti. Gündelik olaylara, yemek fiyatlarına, Romalıların konulara bakış açılarına değiniyor ve gidiyor. Tabii bu tarz bazen bilgi almak isterken yoruyor bence okuyucuyu. Bir bilgiyi 1 cümlede değil de 2 paragrafta aldığınızı düşünün konuşma uzayıp-sohbetleştiği için. Hah bir, çok öenmli bir noktayı kaçırdım: ÇEVİRİ!

Ben bu kitabın çevirisini hiç mi hiç beğenmedim. Birkaç yerde yazım hataları gözüme çarptı, uluslararası bestseller olmuş ve baskı üstüne baskı yapmış bir kitapta bunları artık beklemiyor insan. Bunları geçelim, bazı cümleler anlamak bir hayli zor geldi bana. Belki bu konuda yalnızımdır diyeceğim, ama internette de denk geldim çevirmeni eleştirenlere. Ne yazık ki bu konuda eksi not alıyor bende de. Hahaha kendim de puan verebilecek bir merciymişim gibi sanki :D

Benim üstüne basarak söylemek istediğim bir diğer şey: Roma Tarihine bu kitap ile başlamayın! Kesinlikle! Mary Beard inanılmaz bir kadın. İnanılmaz bir bilgi yükü olduğunu ve bunu inanılmaz bir şekilde aktarabildiğini anlayabiliyoruz. Ama bence konuları ile bu kitap; okunmak için küçük de olsa bir altyapı gerektiriyor!

Çünkü yazarın amacı sadece bilgi vermek değil bu kitapta, Roma dünyasına bir bakış açısı sunmak; kişiye yeni bir ufuk kazandırmak. Bu tabii şahsi fikrim fakat gerçektne de medeniyetin anlamına, siyası yapısına, toplumsal bağlamda dönem insanının olayları ele alış şekline bir bakış atacaksanız; bu bakışın biraz olsun bilgi yüklü bir pencereden atılması gerekiyor kanaatindeyim. 

Ben kendimi bu bilgi yüklü pencereye sahip biri olarak görmüyorum, Roma hakkında birkaç kitap okudum ve ilgi alanım olduğu için sürekli araştırmalar yapıyor, izliyor ve okuyorum. Ama yine de bazı olayları kavrayabilmek için sahip olmama gereken görüşlerden ve birikimden bir hayli uzak olduğumu hissettim kitabı okurken. Size de önerim, bu kitabı bir başlangıç kitabı olarak görmemeniz olur.

Kitap hakkında çok daha profesyonel birkaç yazı ve eleştiri daha okumanızı öneriyorum, ve bitirmeden önce son bir şeye değinmek istiyorum: Kitap 600 küsür sayfa gözükmesine rağmen kitabın yaklaşık son 100 sayfası ileri okuma- kaynakça öneri kısmından oluşuyor. Kesinlikle göz atılmalı! Kesinlikle. Kitabı aldınız ama okuyamıyorsanız bile açıp kaynakça kısmını tarayın derim. Nerelerden neler öğrenilebilir, hangi konuda hangi kitaplar okunur hangi internet siteleri kullanılır göz atın. 

Kitap muhteşem, ama bir başlangıç kapısından ziyade birikim üstüne birikim koymalık türden. İyi okumalar dilerim. 

Kaynakça ve Resimler:

• https://artvee.com/dl/landscape-with-the-ruins-of-aqua-julia-in-rome/

• https://artvee.com/dl/piazza-navona-in-rome/

• https://artvee.com/dl/view-of-the-colosseum-in-rome/

• https://artvee.com/dl/piazza-navona-rome/

• https://artvee.com/dl/the-fire-of-rome/

• https://artvee.com/dl/interior-of-st-peters-rome/

• https://artvee.com/dl/brutus-disturbed-by-the-ghost-of-caesar-from-shakespeares-julius-caesar-act-iv-scene-iii/

• https://artvee.com/dl/soldiers-carrying-banners-depicting-julius-caesars-triumphant-military-exploits/

• https://artvee.com/dl/ave-caesar-morituri-te-salutant/

• https://artvee.com/dl/the-death-of-caesar-2/

• https://artvee.com/dl/vercingetorix-throws-down-his-arms-at-the-feet-of-julius-caesar/