16. Yüzyılda Japonya'nın Kore'yi İstilası: İmjin Savaşları

Bugünkü hikayemiz 16. yüzyıl doğusunda geçiyor, 1592 ve 1598 yıllarında Kore'nin, Japonya tarafından işgalini anlatmak istiyorum sizlere. İmjin Savaşları ismiyle de bilinen bu olay, binlerce yıldır birbiriyle ilişki içinde olmuş iki devletin savaşıydı. 

Japonya'nın ikinci büyük birleştiricisi olmuş Hideyoshi'nin kimilerine göre amacı Çin'i fethedip bir Doğu Asya İmparatorluğu kurmak istiyordu. Fakat önünde bir Kore vardı ve onu fethetmekten başka şansı yoktu. 16. yüzyılın en büyük çatışmalarından biri yaşanacak, dünyanın daha önce görmediği büyüklüklerde denizaşırı çıkartmalar sahne alacaktı. 

Tabii burada pek çok savaş ismi var fakat genel hatlarıyla anlatmak gerekirse Hideyoshi'nin planı başarılı bir başlangıç yapacaktı. Kimilerine göre Japonya'daki güçlü isimleri, ülke dışı bir fetih politikası ile topraklardan uzak tutan; kimilerince gerçekten Çin'i fethetmek isteyen; kimilerince de sadece liderliğini kanıtlamak için kolay gördüğü Kore'yi alt etmeye çalışan Hideyoshi yaklaşık 160 bin kişilik bir ordu toplamıştı. 

Japonya'dan kalkan ordu, Kore'nin güneydoğusundaki Busan limanına girecekti. Seul'a kadar ilerleyen Japonlar'ın sonraki hedefi Çin'di. Büyük bir Asya İmparatorluğu mu doğacaktı?

Burada cevabımız, hayır. Zira Japonlar, arkalarından bir darbe yiyecekti. Kore donanması Busan'daki Japon birliklerine saldırarak, ordunun ikmalini kesmeye çalıştı. Köylü ayaklanmaları, ordunun lojistiğinde ve iletişiminde yaratılan bozukluk ve kopukluklar Japon ordusunu yıpratıyordu.

 Ve bununla da bitmedi, Çin (belki de kendisine yönelecek bir fetih planını sezdi, belki de ahlaki olarak haraç sistemine tabii tuttuğu kentleri korumak istedi) Kore'ye iki ordu gönderdi. Ve savaş, 4 yıllık bir sessizlik dönemine girdi. Üç güç arasında bir takım müzakereler yapıldı fakat istenen sonuca ulaşılamayacaktı. 

İkinci istila başlamıştı ve beklenmedik şekilde başarılı bir gidişata sahipmiş gibi görünüyordu fakat Koreliler bu sefer neyle karşılaşacaklarını biliyorlardı. Hatta savaşın sonucuna geçmeden önce burada bahsetmek isterim ki, savaş büyük direniş hikayelerine de sahne oluyordu. 

14 Mart 1593 yılında Haengju Savaşı yaşandı. Gwon Yul isimli Koreli general, 2.300 kişilik ordusu ile içinde bulunduğu bir ahşap kaleden; 30.000 kişilik Japon ordusu ile savaşmıştı.

5-6 kez geri çekilmek zorunda kalan Japonlar müthiş kayıplar vermesine rağmen galip gelemeyeceklerdi. Akşam karanlığı çökene kadar yüzlerce askerini kaybeden Japon ordusu çekilmek zorunda kaldı. Bölgeden bildiren insanlar, şehir; hayalet gibi görünen bir insanı andırıyordu. Hatta bir Japon general, Han Nehri kıyısında yaktığı c*esetlere baktığında; nehrin cehennemden gelmiş gibi göründüğünü yazacaktı. 

Japonya yenilmişti fakat diğer ülkeler için de sonuçları ağır olacaktı. Savaşlar yaklaşık 1 milyon insanın canına mal oldu. 60-70 bin Koreli, Japonya'ya esir olarak götürüldü. Bu kişiler içinde Japonların, yaptıkları sanatları beğendikleri için yanlarına aldıkları Koreli çömlek sanatçıları da dahildi. Bu sanatçılar, gelecek yıllarda Japonya'da neredeyse patlama etkisi yaratacak ürünler çıkmasına sebep olacaktı. 

Japonlar, Kore'den çekilirken bile tarlaları ve köyleri yıkıp yakmışlardı. Ülkenin üretim seviyelerinin toparlanması için birkaç yüzyıl gerekecekti. Geride kalanlar için de güzel haberler gelmiyor; her taraftan hastalık ve açlık hikayeleri duyuluyordu. Seul'un nüfusu yarı yarıya inmişti. Birçok kültürel alan, kütüphane ve sanat eseri yakıp yıkılacak; Japonya'ya kaçırılacaktı. Çin de ekonomik olarak hem Moğollar hem de Japonlar ile çatışmanın sonucuna katlanacaktı. Sadece bu savaşa yormak belki haksızlık olur fakat dönemin Çin Hanedanlığı Ming, 50 yıl içinde devrilecekti. 

Kaynakça ve İleri Okuma:

• All About History Ekim/Kasım 2022 Sayısı, Sayı: 13, Sf. 29

• https://www.worldhistory.org/article/1398/the-japanese-invasion-of-korea-1592-8-ce/

• http://www2.hawaii.edu/~sford/research/turtle/index.html

• http://www.samuelhawley.com/imjinarticle2.html

• http://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2020/03/721_286460.html

• https://ceas.yale.edu/events/why-did-hideyoshi-invade-korea-1592

• https://en.wikipedia.org/wiki/Satsuma_ware

• https://en.wikipedia.org/wiki/Japanese_invasions_of_Korea_(1592%E2%80%931598)

• https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Haengju#Citations

• https://en.wikipedia.org/wiki/Toyotomi_Hideyoshi

• https://aftermath.uab.cat/

• https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Japan%E2%80%93Korea_relations

Resimler:

• https://www.worldhistory.org/image/10906/korean--chinese-forces-attacking-the-japanese-fort/

• https://www.worldhistory.org/image/10867/toyotomi-hideyoshi-on-horseback/

• https://www.worldhistory.org/image/10904/map-of-japanese-invasions-of-korea-1592-98-ce/

• https://www.worldhistory.org/image/10905/defence-of-busanjin-fortress-imjin-wars/

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Tea_Storage_Jar_with_Paulownia_and_Thunder_Pattern_LACMA_M.2007.130a-b.jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Daimyo_Konishi_Yukinaga_Ukiyo-e.jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ashigaru_using_shields_(tate).jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Turtle_boat.jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Seoul_satellite_map.jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sea_of_Japan_Map.png

• https://www.museum.go.kr/site/main/relic/search/view?relicId=48941#

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ming_army2.JPG