Herkes Hata Yapar: Kral Alfred ve Kekleri

Kralların dahi hatalar yapabileceğini ve doğru olanı yapıp, bu hatalarını kabullenebileceklerini gösteren bir hikaye okudum yakın zamanda. Sizlerle de paylaşmak istiyorum, bir önceki yazıda İngiltere tarihine kısa bir göz atmıştık hatırlarsanız. Bugünkü hikayemizin baş kahramanı da Anglosaksonların 9. yüzyılda yaşamış hükumdarı Büyük Alfred olacak.

Alfred aslında Wessex kralı idi. Britanya topraklarının Viking istilasına uğradığı bir zamanda krallığını korumak için büyük işler başarmıştı. Tahta geçişinden, Londra'yı Vikinglerin elinden tekrar almasına kadarki sürede (871-886) Wessex Kralı olarak anılan Alfred, bundan sonra (886-899) Anglosaksonların Kralı olarak anılacaktı. Bu ünvanı alan ilk kişi olmasının yanında, ''Büyük'' lakabı ile anılan tek İngiliz olacaktı kendisi.

Bahsettiğimiz yıllar gerçekten İngiliz krallıkları için pek de parlak geçmiyordu. Wessex hariç diğer tüm krallıklar Vikingler'in hakimiyetine geçmişti. Fakat Wessex tek başına direniyordu. Büyük ihtimalle bu direnişlerin birinde, günümüze kadar gelmiş fakat çağdaşı pek de kanıtı olmayan bir efsane doğmuştu. Alfred ve Pastaları...

Hikaye, tam tarihi belli olmasa dahi 870'li yıllarda Vikinglerin, Kral Alfred'in de içinde bulunduğu bir kamp alanına süpriz bir saldırı yapması ile başlıyordu. Bu saldırı sonucunda Kral yanına birkaç adam alarak kaçmaya zorlanıyor, Somerset düzlüklerine ''sıvışmaları'' sağlanıyordu. 

Yerel halktan yiyeceklerini temin ediyor, Vikingler ile de gerilla tarzı bir savaş sürerek günlerini geçiriyorlardı. Kek efsanesinin tam da bu sıralarda geçtiğine inanılmaktadır. Kral Alfred orman içinde yorgun argın ilerlerken bir çobanın/avcının kulübesine rastlıyor ve avcının karısı onu içeriye davet ediyor. Tabii kendisinin Wessex Kralı Alfred olduğudan bihaber, bir Wessex askerine evini açtığını düşünüyor.

Kadın askere, yanan ateşe biraz daha odun atmak için dışarı çıkacağını ve ocakta pişen keklere göz kulak almasını, yanmalarını izin vermemesini söyleyerek dışarı çıkıyor. Fakat yorgun kral kadın dışarı çıkar çıkmaz uyuya kalıyor. Kadın eve geldiğinde karşısında uyuyan bir asker ve duman dolu bir oda buluyor. Kadın askere kızmaya başlıyor:

''Sen ne kadar umursamaz bir adamsın! Ne kadar tembel bir adam ekmeğin yanmasına göz yumabilir? Senin kadar ihmalkar birini hayatımda görmedim, ekmekleri yanmamaları için çevirmek gerektiğini bile bilmeyen biri! Fakat önüne konulsa, yemek için bir an bile beklemezsin değil mi?''

Hikayenin bir versiyonunda eve gelen kadın, kral olduğunu bilmediği askeri süpürge sovası ile kovalıyor. Bir başka versiyonda avcı eve geldiğinde kralı tanıyarak karısına söylüyor ve kadın mahçup olarak özür diliyor. Bu ve benzeri farklılıklar her halk hikayesinde karşımıza çıkar fakat bu versiyonların hiçbirinde değişmeyen bir şey var: Kral Alfred hiçbir şekilde karşı çıkmıyor.

Kral olduğunu kadına söylemiyor, soyluluğunu kullanarak hatasını örtmeye çalışmıyor. Bir hata yaptığını, kendisine emanet edilen keklere bakamadığını kabul ediyor. Sorumluluğun yerine getirmediğini kendisi de biliyor ve bununla yüzleşiyor. Tabii bu hikayenin gerçekliği pek kanıtlanabilir bir şey değil. Yazılı metinlerinin de olaydan yaklaşık yüzlerce yıl sonra ortaya çıktığı söyleniyor. Fakat bu konudaki bir görüş benim hoşuma gitti:

Bu hikaye kralın cesaretini veya yiğitliğini, savaş alanındaki başarılını anlatmıyor. Veya dini bir özellik taşımıyor. İnsanlar yüzyıllar sonra dahi anlatacak bir hikaye seçseler, gerçek olmayan bir efsane uydursalar neden böyle bir hikayeyi seçsinler? Kralın sorumsuz davrandığı, azar yediği bir hikaye. Tabii kendisinin ne kadar alçakgönüllü ve dürüst olduğunu kanıtlayan bir anlatı olduğu doğru fakat ilginç bir seçim olmaz mıydı?

Bu hikayeden çıkacak sonuç belki de Kral Alfred'in bir hükumdar olmaya ne kadar uygun gözüktüğü olabilir fakat daha genel bir neticeye ulaşmak istersek konu doğru veya yanlış olduğunda önünde hiçbir ünvanın veya sıfatın durmadığını, durmaması gerektiğini söyleyebiliriz. Kral olmanız yaptığınız yanlışları örtemez, soylu olmanız sizi almadığınız sorumluluklardan kurtaramaz ve bunların hiçbiri hatalarınızı telafi etmez. 

Bu arada kısaca bahsedeyim, ''Daldinia concentrica'' isimli YENİLMEYEN* mantarlara da bu hikayeden yola çıkarak olsa gerek ''Alfred'in kekleri'' gibi isimler verilmektedir. Alfred'in uyuması sonucu yanan kekler ile aynı kaderi paylaşmış gibi görünürler. Bu mantarların yenilmediğini bir kez daha belirteyim.

Kaynakça:

• https://www.historic-uk.com/HistoryUK/HistoryofEngland/King-Alfred-the-Cakes/

• https://britishfoodhistory.com/2018/10/25/king-alfred-burns-the-cakes/

• https://freedomtoteach.collins.co.uk/king-alfreds-cakes-legend-or-fact/

• https://americanliterature.com/author/james-baldwin/short-story/king-alfred-and-the-cakes

• https://www.theguardian.com/uk/2007/mar/13/britishidentity.research

• https://en.wikipedia.org/wiki/Alfred_the_Great

• https://www.woodlandtrust.org.uk/trees-woods-and-wildlife/fungi-and-lichens/king-alfreds-cakes/

• https://www.wildfooduk.com/mushroom-guide/king-alfreds-cakes/

• https://en.wikipedia.org/wiki/Daldinia_concentrica

• https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_English_monarchs

• https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_monarchs_of_Wessex

Resimler:

• George Arents Collection, The New York Public Library. "King Alfred and the cakes." The New York Public Library Digital Collections. https://digitalcollections.nypl.org/items/510d47e4-583c-a3d9-e040-e00a18064a99

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pictures_of_English_History_Plate_VII_-_King_Alfred_and_the_Cakes.jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:A_Chronicle_of_England_-_Page_050_-_Alfred_in_the_Neatherd's_Cottage.jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:A_Childs_History_of_England_-_1900_-_Plate_1.png

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Daldinia_concentrica_188564149.jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Statue_of_King_Alfred_in_Wantage_Market_Square.jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alfred_the_Great_-_Samuel_Woodforde.jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Engraving_of_King_Alfred_the_Great_by_George_Vertue_for_Rapin%27s_History_of_England.png

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Statue_of_King_Alfred_the_Great_-_geograph.org.uk_-_4258779.jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:King_Alfred_(The_Great).jpg

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alfred_the_great_in_the_Danish_camp.png

• https://iiif.wellcomecollection.org/image/L0057619/full/760%2C/0/default.jpg