Ana içeriğe atla

Nitelikli

Yapışık İkizlerin Tarihi ve İlk Başarılı Tedavisi: Johannes Fatio

Yapışık ikizler ile ilgili bilgilerimiz arkeolojik kalıntıların da eşiğinde bundan binlerce yıl öncesine uzanabiliyor bugün için, fakat bundan sadece birkaç yüzyıl önce bir hayli farklı fikirlerimiz ve düşüncelerimiz vardı bu konuda.  10. yüzyılda yaşamış Bizans tarihçisi Diyakoz (papaz yardımcısı) Leon, kendi zamanında gördüğü yapışık ikizler hakkında şu cümleleri kaleme almıştı: Şu sıralar, Kapadokya bölgesinden gelen ikizler Roma İmparatorluğu'nun birçok yerini dolanıyordu. Bu satırları yazan bendeniz onları, bu acayip manzarayı birçok kez Asya'da görmüştüm. Vücutlarının çeşitli kısımları tam ve eksiksizdi ama yan kısımları, koltuk altlarından kalçalarına kadar yapışıktı; bu vücutlarını birleştiriyor onları tek bir parça haline getiriyordu. Birbirine bitişik olan kollarıyla boyunlarına sarılıyor; diğer kolları ile bastonlarını taşıyorlardı. Otuz yaşındaydılar ve fiziksel olarak gelişmişlerdi. Genç ve dinç görünüyorlardı. Uzun yolculuklar sırasında kadınlar gibi eyere yanlama...

Gevezeler ve Meraklılar, Kitap İncelemesi

Merhabalar, Plutarkhos'un Gevezeler ve Meraklılar kitabını bitirdim yakın zamanda ve sizlerle de paylaşmak istedim. Genelde tarih-araştırma kitapları okuyorum fakat Plutarkhos'u görünce dayanamayıp bunu da alayım dedim; bir o kadar zevk verdi yine kalemini okumak. 

Plutarkhos M.S. 1. yüzyılda yaşamış Yunan bir tarihçi ve yazardı. Antik yazar, bir başka antik kataloga göre 277 eser bırakmıştı; tabii bunların hepsi günümüze kadar gelemedi fakat gelenler arasında benim de çok sevdiğim Paralel Hayatlar Dizisi bulunuyor. Yunan ve Romalı tarihi kişilikleri karşılaştırıyor bu seride ve ben okurken inanılmaz keyif almıştım bu kitapları. Birkaçının Türkçe çevirisi bulunuyor; bugün anlatacağım kitapta da Plutarkhos'u görünce dayanamadım anlayacağınız :D

Gevezeler ve Meraklılar, yazarın tarih kitapları ile benzer bir hava taşısa dahi -ara ara tarihi örnekler vermeye ve anekdotlar anlatmaya devam etse de biraz felsefi bir vurguya sahip. Bunu baştan söylemek gerek. Gerçekten de konusu gevezlik ve merak üzerine, bunların insanları nasıl etkilediğini sayfalarca eleştirip önünüze sererek açıklıyor. İki bin yıl öncesinde yazılmış bir kitapta günümüzde dahi isabet cümlelere yer verilmesi gerçekten muazzam hissettiriyor. 

Yazar bölümlerin sonunda illet olarak gördüğü, insanları diğerlerinden uzaklaştıran, sevimsiz ve çekilmez kılan bu özelliklerden nasıl kurtulunabileceğini de anlatıyor. İnsanın kendini nasıl dizginlemesi gerektiğinden, edinmesi gereken alışkanlıklardan bahsetmeyi ihmal etmiyor. 

Bu arada yazıyı bitirmeden ekleyeyim, Plutarkhos eseri boyunca ''meraklı insanları'' değil, ''burnunu başkalarının işlerine sokmaya meraklı'' insanları yeriyor. Araştırmaya ve okumaya aç olan meraklılardan değil, insanların kötülüklerini arayan; akılları ''kimin başına ne gelmiş''ten başka düşünceler üretmeyen 'meraklılar'ı hedef alıyor. 

Garip, kim bilir hangi gevezeler ve yukarıda bahsettiğimiz 'meraklılar' bu kitabı okuyup da tam da bu kitapta eleştirildiği gibi başkalarını eleştirdi. Bu eleştirisini yaparken gevezelikten bir saniye olsun duraklamadı ve başkalarının kötülüğü için konuşmayı bir an olsun kesmedi. Plutarkhos, bir bilsen binlerce yıl sonra bile cümlelerinden bal damladığını! İyi okumalar dilerim.

**Yazıya eklemediğimi sonradan fark ettim, resimlerin hepsinin berberler ile alakalı olma sebebi kitabın bir yerinde gevezelik ile ilgili bir örnek verirken Plutarkhos'un berberleri düşünmesiydi. Zira en çok gevezelik eden kişiler onların müşterileri olur, bu sebeple de berberler de ister istemez geveze insanlar olurlardı. Buna güzel bir örnek vermeyi de es geçmeyen Plutark, bir hükumdarın, berberinin ''nasıl olsun istersiniz'' sorusa ''sessiz'' cevabı verdiğini söyler. 

Resimler:

  • https://commons.wikimedia.org/wiki/File:A_monkey_barber-surgeon%27s_establishment._Oil_painting_after_Wellcome_V0017621.jpg
  • https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Plutarch_of_Chaeronea-03_(cropped).jpg
  • https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Plutarchus-Basilius-de-Grote-Hugo-de-Groot-John-Potter_MG_0223_(cropped).tif
  • https://artvee.com/dl/the-awkward-barber/
  • https://commons.wikimedia.org/wiki/File:A_barber%27s_shop,_1784._Oil_painting_after_Henry_William_Bunb_Wellcome_V0017619.jpg



Yorumlar

Popüler Yayınlar